Op veel plaatsen in Nederland zit een hoge concentratie (ultra)fijnstof in de lucht. Volgens de Gezondheidsraad sterven er vermoedelijk 12.000 Nederlanders per jaar vroegtijdelijk en is luchtverontreiniging na roken de grootste risicofactor om ziek te worden. Heeft u last van fijnstof? Dit zijn de signalen en wat u eraan kunt doen.
> Ontvang de gratis minigids
Eerst: wat is fijnstof en ultrafijnstof?
Fijnstof zit in de lucht die we inademen. Fijnstof is heel klein. Het zijn de deeltjes die kleiner zijn dan 0,01 millimeter (PM10). Alles kleiner dan 0,0001 millimeter noemen we: ultrafijnstof. Die allerkleinste deeltjes, met het blote oog niet te zien, zijn het meest schadelijk voor onze gezondheid. Ultrafijnstof dringt door tot diep in onze longen en zelfs tot in de bloedbaan, met mogelijk ernstige gezondheidsklachten als gevolg. Deeltjes die groter zijn dan 0,01 millimeter, worden door het slijmvlies in de neus gefilterd en zijn het minst schadelijk.
Risicogebieden: hier zit de meeste fijnstof in de lucht
Hoe weet u of u teveel schadelijke fijnstof inademt? Dat is lastig te weten, zonder op locatie een uitgebreide fijnstofmeting te doen. Fijnstof zit in de buitenlucht, maar ook in uw binnenklimaat. In Nederland is de concentratie fijnstof door het dichte wegennet vaak relatief hoog. Woont u dicht bij een drukke weg, bij industrieterreinen, luchthavens, intensieve veeteelt of in het centrum van een stad, dan is de kans groot dat u schadelijke (ultra)fijnstof inademt. Maar ook in de lucht in huis zit fijnstof, onder meer afkomstig van kaarsen, een open haard en bakken en braden.
Hoeveel fijnstof zit er in de lucht?
Hoe hoog is die fijnstofbelasting dan? Meetapparatuur voor fijnstof meet deeltjes van 0,00002 millimeter tot 0,001 millimeter. In een bosrijk gebied buiten de randstad zitten zo’n 3000 tot 4000 fijnstofdeeltjes in 1 kubieke centimeter lucht. In de randstad, nabij een drukke weg, meet men al snel meer dan 15.000 deeltjes per kubieke centimeter. Dat zijn 15 miljoen deeltjes per liter lucht die we inademen, en bestaat met name uit schadelijke deeltjes zoals roet.
Met de tool van het Longfonds checkt u hoe ongezond de buitenlucht in uw woonplaats is.
Signalen of klachten van fijnstof
De slechte luchtkwaliteit door fijnstof is volop in het nieuws. Veel mensen hebben last van fijnstof. Dat uit zich in klachten aan de ogen, neus of luchtwegen, maar ook in blijvende longklachten, hart- en vaatziekten en zelfs vroegtijdige sterfte. De signalen van fijnstof inademen zijn vaak vaag:
- branderige ogen
- een geïrriteerde keel
- hoesten
- kortademigheid of minder diep ademen
- hoofdpijn, misselijkheid en duizeligheid
- verergering van astma en COPD
Zieken, ouderen en kinderen zijn extra vatbaar voor ziekte door luchtvervuiling. Zo krijgen bijvoorbeeld mensen met luchtwegproblemen als astma sneller meer last. Maar ook gezonde mensen kunnen klachten krijgen, zelfs blijvend. U kunt zelf maatregelen nemen om uzelf te beschermen tegen (ultra)fijnstof.
> Leestip: Hoe u (ultra) fijnstof uit de lucht haalt: zo werkt een luchtreiniger
Wat kunt u doen om klachten te voorkomen of te verminderen?
Gelukkig zijn er genoeg dingen die u kunt doen om ervoor te zorgen dat u minder fijnstof inademt en zo gezondheidsrisico’s verkleint. We hebben alle tips overzichtelijk voor u gebundeld in één minigids, die u gratis kunt downloaden:
Download gratis onze minigids met 10 tips
- Voorkom of verminder klachten door (ultra)fijnstof
- Minigids met 6 tips voor binnenshuis en 4 voor buiten
- Gratis PDF